اَلْفَرَسُ [el-feres] (fethateynle) Ata denir; erkeğine ve kısrağına şâmildir, 'alâ-kavlin kısrağına فَرَسَةٌ [fereset] denir hâ’yla. Cem’i أَفْرَاسٌ [efrâs] ve فُرُوسٌ [furûs] gelir. Ve ‘Arablar iki kimse bir işe birden şürû’ ve mübâderet edip nihâyete kadar yekdîğere berâber olsalar هُمَا كَفَرَسَيْ رِهَانٍ derler ya’nî yarış atları gibi. Ve bu teşbîh ibtidâr eyledikleri husûsun ibtidâsında darb olunur, zîrâ nihâyet elbette sâbıktan tecliye eder, yâ’nî lâ-mahâle birisi nihâyette sâbık olur.

اَلْفَرْشُ [el-ferş] (عَرْشٌ [‘arş] vezninde) ve اَلْفِرَاشُ [el-firâş] (كِتَابٌ [kitâb] vezninde) Bir nesneyi yaymak ve döşemek ma’nâsınadır; yukâlu: فَرَشَ الشَّيْءَ فَرْشًا وَفِرَاشًا مِنَ الْبَابِ اْلأَوَّلِ إِذَا بَسَطَهُ Ve bir kimseye bir işi tazyîk eylemeyip meydânlı kılmak ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: فَرَشَهُ أَمْرًا إِذَا أَوْسَعَهُ إِيَّاهُ Ve فَرْشٌ [ferş] Metâ’-ı beytten döşeme ta’bîr olunan şey’e denir, kilim ve keçe ve kalîçe gibi, مَفْرُوشٌ [mefrûş] ma’nâsınadır; yukâlu: لَهُ فَرْشٌ كَثِيرٌ أَيْ مَفْرُوشٌ مِنْ مَتَاعِ الْبَيْتِ Ve yaprakları yer yüzüne doğru döşenmiş ekine ıtlâk olunur. Ve geniş ‘arsa ve meydâna ıtlâk olunur; yukâlu: فَضَاءٌ فَرْشٌ أَيْ وَاسِعٌ Ve nebâtı çok mahalle ıtlâk olunur; yukâlu: مَوْضِعٌ فَرْشٌ Ve hurde develere ıtlâk olunur; ve minhu kavluhu ta’âlâ: ﴿وَمِنَ الْأَنْعَامِ حَمُولَةً وَفَرْشًا﴾ ve yukâlu: مَا عِنْدَهُ إِلاَّ فَرْشٌ مِنَ الْإِبِلِ أَيِ الصِّغَارُ Ve ağaç ve odun makûlesinin hurdelerine ve küçüklerine ıtlak olunur; yukâlu: مَا بِالْأَرْضِ إِلاَّ فَرْشٌ مِنَ الشَّجَرِ وَالْحَطَبِ أَيْ دِقٌّ صِغَارٌ Bunların mecmû’unda müfredi mesmû’ değildir. Ve فَرْشٌ [ferş] Bir nesneyi yere yayıp dağıtmak ma’nâsınadır; yukâlu: فَرَشَ الشَّيْءَ إِذَا بَثَّهُ Ve فَرْشٌ [ferş] Zebhten gayrı isti’mâle sâlih olmayan sığır ve koyun ve keçilere ıtlâk olunur, hîn-i zebhte yere mefrûş oldukları için; yukâlu: لَهُ فَرْشٌ مِنَ الْبَقَرِ وَالْغَنَمِ أَيِ الَّتِي لاَ تَصْلُحُ إِلاَّ لِلذَّبْحِ Ve deve kısmının ayakları fi’l-cümle vüs’atli ve meydânlı olmak hâletine denir ki bu sıfât-ı memdûhadandır, zîrâ pek vâsi’ olunca ökçeleri birbirine çarpılıp dokunur; yukâlu: فِي رِجْلِ الْبَعِيرِ فَرْشٌ أَيِ اتِّسَاعٌ قَلِيلٌ Ve yalan söze denir. Ve yalan söylemek ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: مَا قَوْلُهُ إِلاَّ فَرْشٌ أَيْ كَذِبٌ ve yukâlu: فَرَشَ الرَّجُلُ إِذَا كَذَبَ Ve فَرْشٌ [Ferş] 'Amîsu’l-hamâ’im nâm mevzi’le Suhayrâtu’l-Yemâme beyninde bir vâdî ismidir ki Resûl-i ekrem sallallâhu 'aleyhi ve sellem hazretleri Bedr gazâsına 'azîmetlerinde oraya nâzîl oldular. Ve فَرْشُ الْجَبَى [Ferşu’l-Cebâ] (cîm’in fethi ve elifin kasrıyla) Bir mevzi’dir. Ve فَرْشٌ [ferş] Bir kimseye döşek yaymak ma’nâsınadır; yukâlu: فَرَشَ فُلاَنًا فَرْشًا إِذَا بَسَطَهُ لَهُ

s. (pl. فروث) The dung in the bowels of a ruminant.

اَلْفَرْثُ [el-fers] (fâ’nın fethi ve râ’nın sükûnuyla) Şol davar tersidir ki henüz şikenbede ola.