اَلْفَرِيشُ [el-ferîş] (أَمِيرٌ [emîr] vezninde) Doğuralı yedi gün olmuş kısrağa denir ki kısrağın çekilmesi evkâtının efdalidir; yukâlu: فَرَشٌ فَرِيشٌ إِذَا مَضَى عَلَيْهَا بَعْدَ نَتَاجِهَا سَبْعُ لَيَالٍ O günde çekildiği i’tibârıyla ıtlâk olunur. Ve yeni doğurmuş kısrağa ıtlâk olunur ki nisvânda nüfesâ’ menzilindedir; ve minhu’l-hadîsu: hلَكُمُ الْعَارِضُ وَالْفَرِيشُh أَيِ الْفَرَسُ الَّتِي وَضَعَتْ حَدِيثًا Cem’i فَرَائِشُ [ferâ’iş] gelir. Ve odalık ittihâz olunan câriyeye ıtlâk olunur; yukâlu: جَارِيَةٌ فَرِيشٌ أَيِ افْتَرَشَهَا الرَّجُلُ Ve فَرِيشٌ [Ferîş] Esmâdandır: Verdân b. Mucâlid b. 'Ullefe b. el-Ferîş ki havâricdendir, Emîrü’l-mü’minîn 'Alî b. Ebî tâlib kerremallâhu vechehu hazretlerinin kâtili olan İbn Mulcem dedikleri la’înin mâdde-i mezbûrede şerîk ve hem-desti olan mel’ûndur.

اَلْفَرْشُ [el-ferş] (عَرْشٌ [‘arş] vezninde) ve اَلْفِرَاشُ [el-firâş] (كِتَابٌ [kitâb] vezninde) Bir nesneyi yaymak ve döşemek ma’nâsınadır; yukâlu: فَرَشَ الشَّيْءَ فَرْشًا وَفِرَاشًا مِنَ الْبَابِ اْلأَوَّلِ إِذَا بَسَطَهُ Ve bir kimseye bir işi tazyîk eylemeyip meydânlı kılmak ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: فَرَشَهُ أَمْرًا إِذَا أَوْسَعَهُ إِيَّاهُ Ve فَرْشٌ [ferş] Metâ’-ı beytten döşeme ta’bîr olunan şey’e denir, kilim ve keçe ve kalîçe gibi, مَفْرُوشٌ [mefrûş] ma’nâsınadır; yukâlu: لَهُ فَرْشٌ كَثِيرٌ أَيْ مَفْرُوشٌ مِنْ مَتَاعِ الْبَيْتِ Ve yaprakları yer yüzüne doğru döşenmiş ekine ıtlâk olunur. Ve geniş ‘arsa ve meydâna ıtlâk olunur; yukâlu: فَضَاءٌ فَرْشٌ أَيْ وَاسِعٌ Ve nebâtı çok mahalle ıtlâk olunur; yukâlu: مَوْضِعٌ فَرْشٌ Ve hurde develere ıtlâk olunur; ve minhu kavluhu ta’âlâ: ﴿وَمِنَ الْأَنْعَامِ حَمُولَةً وَفَرْشًا﴾ ve yukâlu: مَا عِنْدَهُ إِلاَّ فَرْشٌ مِنَ الْإِبِلِ أَيِ الصِّغَارُ Ve ağaç ve odun makûlesinin hurdelerine ve küçüklerine ıtlak olunur; yukâlu: مَا بِالْأَرْضِ إِلاَّ فَرْشٌ مِنَ الشَّجَرِ وَالْحَطَبِ أَيْ دِقٌّ صِغَارٌ Bunların mecmû’unda müfredi mesmû’ değildir. Ve فَرْشٌ [ferş] Bir nesneyi yere yayıp dağıtmak ma’nâsınadır; yukâlu: فَرَشَ الشَّيْءَ إِذَا بَثَّهُ Ve فَرْشٌ [ferş] Zebhten gayrı isti’mâle sâlih olmayan sığır ve koyun ve keçilere ıtlâk olunur, hîn-i zebhte yere mefrûş oldukları için; yukâlu: لَهُ فَرْشٌ مِنَ الْبَقَرِ وَالْغَنَمِ أَيِ الَّتِي لاَ تَصْلُحُ إِلاَّ لِلذَّبْحِ Ve deve kısmının ayakları fi’l-cümle vüs’atli ve meydânlı olmak hâletine denir ki bu sıfât-ı memdûhadandır, zîrâ pek vâsi’ olunca ökçeleri birbirine çarpılıp dokunur; yukâlu: فِي رِجْلِ الْبَعِيرِ فَرْشٌ أَيِ اتِّسَاعٌ قَلِيلٌ Ve yalan söze denir. Ve yalan söylemek ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: مَا قَوْلُهُ إِلاَّ فَرْشٌ أَيْ كَذِبٌ ve yukâlu: فَرَشَ الرَّجُلُ إِذَا كَذَبَ Ve فَرْشٌ [Ferş] 'Amîsu’l-hamâ’im nâm mevzi’le Suhayrâtu’l-Yemâme beyninde bir vâdî ismidir ki Resûl-i ekrem sallallâhu 'aleyhi ve sellem hazretleri Bedr gazâsına 'azîmetlerinde oraya nâzîl oldular. Ve فَرْشُ الْجَبَى [Ferşu’l-Cebâ] (cîm’in fethi ve elifin kasrıyla) Bir mevzi’dir. Ve فَرْشٌ [ferş] Bir kimseye döşek yaymak ma’nâsınadır; yukâlu: فَرَشَ فُلاَنًا فَرْشًا إِذَا بَسَطَهُ لَهُ

s. (pl. فروث) The dung in the bowels of a ruminant.

اَلْفَرْثُ [el-fers] (fâ’nın fethi ve râ’nın sükûnuyla) Şol davar tersidir ki henüz şikenbede ola.