s. (pl. اغوال غولە، غلان،) 1. A demon of the wilds. 2. A serpent. 3. A calamity. 4. Death. 5. The world. 6. An evil-minded person or thing.

For قول, q. v.

اَلْغَوْلُ [el-gavl (قَوْلٌ [kavl] vezninde) Helâk eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: غَالَهُ يَغُولُهُ غَوْلًا إِذَا أَهْلَكَهُ Ve bir nesne yâ bir kimseyi nâgehanî ahz eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: غَالَهُ إِذَا أَخَذَهُ مِنْ حَيْثُ لَمْ يَدْرِ Ve غَوْلٌ [gavl] Baş ağrısına denir; yukâlu: أَخَذَهُ الْغَوْلُ أَيِ الصُّدَاعُ Ve sarhoşluğa denir; yukâlu: شَرِبَ الْخَمْرَ فَأَخَذَهُ الْغَوْلُ أَيِ السُّكْرُ Ve bu’d-ı mefâze ma’nâsınadır; yukâlu: مَفَازَةٌ ذَاتُ غَوْلٍ أَيْ بُعْدٍ Ve renc ve meşakkat ma’nâsınadır; yukâlu: هَوَّنَ اللهُ عَلَيْكَ غَوْلَ هَذَا السَّفَرِ أَيْ مَشَقَّتَهُ Ve obruk, alçak yere denir. Ve mevz ağaçlığına denir. Ve çok toprağa denir. Ve bir mevzi’ adıdır. Ve غَوْلُ الرِّجَامِ [gavlu’r-Ricâm] (râ-i meksûre ile) bir başka mevzi’dir.

اَلْأَغْوَلُ [el-agvel] (أَحْمَرُ [ahmer] vezninde) ve اَلْغُوَّلُ [el-guvvel] (سُكَّرٌ [sukker] vezninde) Refâh ve nu’ûmetli nerm ve latîf dirliğe denir; yukâlu: عَيْشٌ أَغْوَلُ وَغُوَّلٌ أَيْ نَاعِمٌ

Kâleş’şârih ve fi’n-Nihâye ve fi’l-hadîsi: “لَا غُولَ وَلَا صَفَرَ” İbn Esîr dedi ki غُولٌ [gûl] cinn ve şeyâtînden bir cinstir. 'Arab zu’m ederler ki غُولٌ [gûl] tenhâ beyâbânda insâna suver-i muhtelife ile mütelevvin olarak mer’î olup yolundan idlâl ve ihlâk eder. Bunun vücûdunu Fahr-i enâm 'aleyhi’s-selâm nefy eyledi. Ve ba’zılar dedi ki menfî olan ‘ayn-ı غُولٌ [gûl] olmayıp belki suver-i muhtelife ile müşetekkil olarak insâna tasallutunu nefy eylediler, hattâ işbu: “إِذَا تَغَوَّلَتِ الْغِيلَانُ فَبَادِرُوا بِالْأَذَانِ” hadisi ve “لَا غُولَ وَلَكِنَّ السَّعَالِي” hadîsi kavl-i sânîyi mü’eyyiddir, niteki mü’ellif dahi beyân eder. Ve غُولٌ [gûl] semâdan sâkıt olan şehebden mahlûk olmak üzere meşhûrdur, kaldı ki vâkı’â bir adam gecelerde bir tenhâ mahalde yâhûd yolda bulunup vehm ve vahşet peydâ eylese gözüne eşkâl-ı mühevvele ile müteşekkil sûret-i garîbe tahayyül eder, hakîkati vâhimenin fi’lidir. Ve gerçi cinn tâ’ifesinin vücûdu şer’an sâbittir, lâkin kavl-i tahkîk üzere tasallut ve ızrârdan memnû’lardır. Ve Rumeli ülkesinin ba’zı kutrunda câdû ta’bîr ettikleri şahs, nakllerine göre غُولٌ [gûl] nev’indendir. İbn Kemâl ve Ebu’s-Su’ûd ve Sa’duddîn-i hasen-Cânî fetvâları üzere ervâh-ı habîse kendiler ile münâsebeti olan ecsâd-ı habîseye duhûl ve tasarruf edip kendiler gibi murdârlara ıdrâr ederler, lâkin ehl-i îmâna musallat olamazlar ve def’inin çâresi dahi fetâvâ-yı mezkûrede meşrûhtur. İntehâ. Ve غُولٌ [gûl] Yılana denir, حَيَّةٌ [hayyet] ma’nâsına; bunun cem’i أَغْوَالٌ [agvâl]dir. Ve cinn tâ’ifesinin sâhiresine denir ki câdû ta’bîr olunur. Ve ölüme denir, مَنِيَّةٌ [meniyyet] ma’nâsına. Ve bir mevzi’ adıdır. Ve bir cins şeytâna denir ki insânı ekl eder, 'alâ-kavlin bu bir cânverdir ki ba’zı 'Arab bâdiyede onu görüp bildiler, hattâ Te’ebbeta Şerren lakabıyla mülakkab olan kimse onu katl eylemiştir. Ve غُولٌ [gûl] Elvân u eşkâl-i muhtelife ile mütelevvin ve müteşekkil olan sâhirlere ve öylesi cinn tâ’ifesine ıtlâk olunur yâhûd mutlakan müzîl-i 'akl olan şey’e denir; bu ma’nâda gayn’ın fethiyle de câ’izdir.

i. fa. Maruf çiçek ki küçük ve dikenli bir ağaçta olup, şeklinin ve kokusunun güzelliğiyle meşhûrdur ve beyne’ş-şuarâ bülbülün dil-dâdesi olmakla mütevâtirdir. Pek çok envâı vardır: al, penbe, sarı, katmerli gül; gül-i zîbâ; gül-i sad-berg; yabânî gül; hokka (veya okka) gülü = tatlısı yapılan cinsi.

Cin, dev, felaket, afet, canavar. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; gulyabani, öcü, ifrit, mezardan ölü çalıp onları yiyen hortlak, korkunç kimse, düşsel korku, gol, goril, şekilden şekle giren çöl yaratığı, insanı ansızın yakalayıp helak eden şey, insan yiyen dev.

(a. i.) : hortlak, şeytan, karakoncolos.

Baş döndürme özelliği.

اَلْغُولُ [el-gûl] (gayn’ın zammıyla) Sebeb-i helâk olan nesneye denir; yukâlu: وَقَعَ فِي الْغُولِ أَيْ الْهَلَكَةِ ve yukâlu: غَالَتْهُ غُولٌ أَيْ أَهْلَكَتْهُ هَلَكَةٌ Ve âfet ve dâhiyeye denir; yukâlu: أَصَابَتْهُ الْغُولُ أَيِ الدَّاهِيَةُ ve سِعْلَاةٌ [si’lât] ma’nâsınadır ki tenhâ beyâbânda ba’zı şekl ile insâna mer’î olup idlâl ve telâ’ub eden bir cins cinn tâ’ifesine denir, Türkîde koncoloz ta’bîr olunur; cem’i أَغْوَالٌ [agvâl] ve غِيلَانٌ [gîlân] gelir gayn’ın kesriyle.