vn. & s. 1. A spinning. 2. A being spun.

vulg. gazel, s. Dried leaves remaining on trees.

اَلْغَزِلُ [el-gazil] (كَتِفٌ [ketif] vezninde) Dâ’imâ nisvânla 'âşıkâne erişip مُغَازَلَةٌ [mugâzelet] eden zen-dosta denir; yukâlu: هُوَ غَزِلٌ أَيْ مُتَغَزِّلٌ بِالنِّسَاءِ Ve her nesneden 'âciz ve za’îf olan adama denir ki aslâ bir şey’in idâresine kudreti olmaya; yukâlu: رَجُلٌ غَزِلٌ أَيْ ضَعِيفٌ عَنِ الْأَشْيَاءِ

s. (pl. غزول) 1. Yarn; thread. 2. A filament of cobweb.

اَلْغَزْلُ [el-gazl] (عَزْلٌ ['azl] vezninde) İplik eğirmek ma’nâsınadır; yukâlu: غَزَلَتِ الْمَرْأَةُ الْقُطْنَ غَزْلًا مِنَ الْبَابِ الثَّانِي Ve غَزْلٌ [gazl] Eğrilmiş ipliğe denir, مَغْزُولٌ [magzûl] ma’nâsına.

اَلْغَزَلُ [el-gazel] (fethateynle) Ma’nâ-yı evvelden ismdir, nisvânla 'âşıkâne latîfeye ve horataya denir. Ve masdar olur, zenânla âlüftelik vechiyle konuşmak ma’nâsınadır; yukâlu: غَزِلَ فُلَانٌ بِهَا غَزَلًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا حَادَثَهُنَّ Ve âhunun ensesine düşüp kovan tazı âhûyu şikârdan fâtir olmak ma’nâsınadır, bir haysiyyetle ki yetişip alacağı anda âhû havfından bağırmakla yapışmayıp tehî 'udûl eyleye; yukâlu: غَزِلَ الْكَلْبُ إِذَا فَتَرَ وَهُوَ أَنْ يَطْلُبَهُ حَتَّى إِذَا أَدْرَكَهُ ثَغَا مِنْ فَرَقِهِ انْصَرَفَ عَنْهُ

i. Ağacın üzerinde kuruyan yaprak.

(a. s.) : 1) lâtif. 2) i. ed. klâsik şark şiirinin en mühim ve en çok kullanılmış olan nazım şeklidir. Arap’lardan Acem’lere ve onlardan da Türk’lere geçmiştir. Gazel, nazariyyatta 5-15 beyit olur, ilk beytin mısraları aralarında kafiyeli, diğer beyitlerde ilk mısraı serbest, ikinci mısra matla ile kafiyelidir. İlk beyte "matla’", son beyte “makta” denir. Gazel “lyrique” bir şekildir; başta aşkın her türlü safahatı ve mevzuatı, cânân ve mey olduğu halde, rindlik, hayat felsefesi, tasavvuf, tabîat gibi şeyler mevzuunu teşkîl edebilir. 2) mec. irticaî olarak ses ile yapılan taksim’dir, ekseriya saz ile karşılıklı olarak saz-söz taksimi şeklinde yapılır.

iz. ar. 1. Mahbûbenin hüsn ü cemâlini medh ederek kendisine takılma, bu yolda şiir söyleyerek mahbûbe ile eğlenme. n. 2. Aşk, muhabbet ve işret hakkında beş on beyitten mürekkep şiir: güzel bir gazel söyledi; gazelde şuarâ-yı İran’ın en mâhiri ve en büyük üstâdları Sa‘dî-i Şirâzî’dir.

اَلْغُزَّلُ [el-guzzel] (رُكَّعٌ [rukka’] vezninde) ve اَلْغَوَازِلُ [el-gavâzil] İplik eğiren hatunlara denir; müfredi غَازِلَةٌ [gâzilet]tir; yukâlu: نِسْوَةٌ غُزَّلٌ وَغَوَازِلُ أَيْ تَغْزِلُونَ الْغَزْلَ