اَلْعَشْرُ [el-'aşr] ('ayn’ın fethi ve şîn’in sükûnuyla) Bir cemâ’atin içinde onuncu kimse olmak; yukâlu: عَشَرْتُ الْقَوْمَ أَعْشِرُهُمْ عَشْرًا مِنَ الْبَابِ الثَّانِي إِذَا صِرْتَ عَاشِرَهُمْ

اَلْعِشْرُ [el-‘işr] (‘ayn’ın kesri ve şîn’in sükûnuyla) Deveyi iki suvarmağın müddeti ki sekiz gün olur, onuncu günde suvarılır ve her susuzluk günlerinde vâki’ olan kesrledir, رِبْعٌ [rib’] ve خِمْسٌ [hims] gibi. Ve عِشْرٌ [‘işr]den sonra susuzluğu için ism istimâ’ olunmamıştır, illâ yirminci günde ki yirminci gününde suya geldikte ظِمْؤُهَا عِشْرَانِ derler ‘ayn’ın kesriyle ki on sekiz gün olur ve kaçan ki yirmi günü tecâvüz kıla onun için mahsûs tesmiye yoktur, lâkin o makûle olanlara جَوَازِئُ [cevâzi’] derler, cîm’le ve zâ-i mu’ceme ile ve hemze ile.

iz. ar. cm: a‘şâr. 1. Onda bir, on cüzde bir cüz: bağın bir öşrünü belledim. 2. Hadd-i şer‘î üzere mahsûlâtın Beytülmâl’e ait olan onda biri, ondalık: zeytinin öşrünü almak, vermek. ≡ cm. ba: اعشار a‘şâr, اعشارى a‘şârî.

s. (n. u. عشرە) The tree calotropis gigantea.

a. fem. of عشرە 1. Ten. 2. A decade, ten days of a lunar mouth. 3. A portion of ten verses in the Qur’an.

ad. ar. [Arabî’de ra’nın da fethiyle ise de lisânımızda harf-i ahîri sâkin okunur.] on, deh. n.

(â. i.) : 1) on sayıdan birini alma, dokuza bir ilâve ile on etme. 2) dînî merasimde Kur’ân-ı Kerîm’den 10 âyet miktarı okunan kısım.

(a. s. c. : aşerat) : on : 10

(a. i. c. : a’şâr) : öşür, onda bir, ondalık, onda bri alınan vergi [esâsı, şeriattan alınmıştır]

a., masc. (in compounds) Ten.