اَلْعِشْرُ [el-'işr] ('ayn’ın kesriyle) Deve kısmı su içtiği günün onuncu günü su içmek için suya gelmeğe denir yâhûd dokuzuncu günü gelmesine denir ki deveyi sekiz gün dokuz gece sudan alıkoyup dokuzuncu günü suya getirirler. Pes içtiği günden hisâbla yine onuncusu olur. Ve عِشْرٌ ['işr] Onuncu yâhûd dokuzuncu günü suya gelmeğe ıtlâk olunduğu için 'aded-i ma’hûda ya’nî yirmi 'adede tesniye bünyesiyle عَشْرَيْنِ ['aşreyn] ıtlâk eylemeyip belki 'alâ-kile’t-takdîreyn iki dokuzdan hâsıl olan on sekize عَشْرَانِ ['aşrân] i’tibâr ve üçüncü suya gelmek müddeti ki ikinciye zamm ile yirmi altı olacaktır, ondan on dokuzu ve yirmiyi ki 'aded-i mezkûrun ba’zıları olacaktır. عَشْرٌ ['aşr] tamâm i’tibârıyla üç عَشْرٌ ['aşr] ‘add edip mecmû’una cem’ sîgasıyla عِشْرِينَ ['işrîn] ıtlâk eylediler. Niteki ﴿اَلْحَجُّ أَشْهُرٌ مَعْلُومَاتٌ﴾ âyet-i kerîmesinde şehrin bir mikdâr gününe ki on gün olacaktır, شَهْرٌ [şehr] ıtlâk olunmuştur. Pes işbu kavl-i sânîye göre yirmi ‘adede mevzû’ olan عِشْرِينَ ['işrîn] lafzı müfred olmayıp belki devenin dokuz günde bir suya gelmesinin ismi olan عِشْرٌ ['işr] lafzından me’hûz olmakla ‘aded-i mezbûr ondan fer’ ve mukayyedi mutlakta isti’mâl kabîlinden olur.

vn. & s. A forcing, compelling; constraint.

Ve عَسِرَ a (عَسَر) على zor olmak, çetin olmak.

اَلْعَاشِرُ [el-'âşir] Bir ‘adedin onuncusuna denir, niteki تَاسِعٌ [tâsi’] ve ثَامِنٌ [sâmin] dokuzuncu ve sekizinci demektir. Fârisîde 'adedin âhirlerine mîm ziyâde ederler, yekum ve heştum ve dehum gibi.

iz. ar. 1. Güçlük, müşkilât, zor iş, yüsr mukâbili: her usrün akîbinde bir yüsr vardır. 2. Zahmet, zarûret, sıkıntı, kıtlık.

Zor. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; güç, yorucu, uğraştırıcı.

Zorluk, güçlük, fakirlik. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; sorun, acı, ıstırap, üzüntü, sıkıntı, yoksulluk, sıkıntılı durum, darlık, yokluk.

(a. i.) : solaklık.

Zorlaştırmak. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; على baskı yapmak, (karşı) على düşmanca davranmak, karmaşık hale getirmek, zora koşmak.

اَلْعُسْرُ [el-'usr] ('ayn’ın zammıyla) ve اَلْعُسُرُ [el-'usur] (zammeteynle) ve اَلْعَسَرُ [el-'aser] (fethateynle) ve اَلْمَعْسُورُ [el-ma’sûr] (مَعْقُولٌ [ma’kûl] vezninde) Bir iş güç ve düşvâr olmak ma’nâsınadır; yukâlu: عَسِرَ الْأَمْرُ عُسْرًا وَعُسُرًا وَعَسَرًا وَمَعْسُورًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ ضِدُّ يَسُرَ ve yukâlu: عَسُرَ الْأَمْرُ عُسْرًا وَعَسَارَةً مِنَ الْبَابِ الْخَامِسِ