vn. & s. A transgressing; transgression, aggression.

s. (pl. عداؤون ; obl. عدائین) A runner.

اَلْعَدَى [el-'adâ] (عَصَا ['asâ] vezninde) Bir adamı sevmeyip bugz eylemek ma’nâsınadır; tekûlu: عَدِيتُ لَهُ عَدًى مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا أَبْغَضْتَهُ

s. A course in running.

اَلْعِدَى [el-‘idâ] (إِلَى [ilâ] vezninde) مُتَبَاعِدُونَ [mutebâ’idûn] ma’nâsınadır; müfredi عَدُوٌّ [‘aduvv]dur, فَعُولٌ [fa’ûl] vezninde; yukâlu: هُمُ الْعِدَى أَيِ الْمُتَبَاعِدُونَ Ve gurebâ’ ve ecânibe denir. Ve düşmanlara denir, أَعْدَاءٌ [a’dâ’] gibi. Burada kâf’la كَالْأَعْدَاءِ nüshaları galattır, savâb olan وَالْأَعْدَاءُ olmaktır. Şârih der ki bundan gayrı nu’ûtta فِعَلٌ [fi’al] vezninde cem’ yoktur. Ve عِدَى ['idâ] (müfred olarak) Nâhiye ma’nâsınadır; ‘ayn’ın fethiyle de lügattir, cem’i أَعْدَاءٌ [a’dâ’] gelir. Ve bir nesneye tûlen ve ‘arzan muvâfık olan şey’e denir, ke-mâ se-yuzkeru. Ve derenin kıyısına denir; yukâlu: قَعَدَ عِدَى الْوَادِي أَيْ شَاطِئَهُ Ve serîr ve binâ’ makûlesinde iki tahta aralığına sokuşturulan tahtaya denir. Ve şol yufka tabak şeklinde taşlara denir ki kapak gibi bir nesne üzere kapayıp örterler; nüfredi عِدْوٌ ['idv]dir, جِرْوٌ [cirv] vezninde.

عَدَا ['adâ] (‘ayn’ın fethi ve elifin kasrı ve âhirin binâsıyla) Bir fi’ldir ki onunla istisnâ’ olunur, مَا harfiyle ve ondan mücerreden isti’mâl olunur; tekûlu: جَاءَنِي الْقَوْمُ مَا عَدَا زَيْدًا وَيُقَالُ عَدَا زَيْدًا Şârih der ki عَدَا ['adâ] kelimesinin mâ-ba’di kendisiyle mansûb olup fâ’ili tahtında muzmer olur. Ve ittifâk-ı nahviyyîn üzere iki vechle isti’mâl olunur: evvelâ harf olup müstesnâyı cerr eder, sâniyâ fi’l-i müte’addî olup müstesnâyı nasb eder. Ve مَا kelimesi 'alâ-kavlin zâ’ide ve 'alâ-re’yin masdariyyedir.

Sayıyla, rakamla, sayı olarak.

عن geçmek, الى bulaşmak, başka, عن sınırı / haddi aşmak, hariç, عن engel olmak, haricinde, عن mani olmak, koşmak, seğirtmek.

i. [aslı: adak, adağ] Her tarafı su ile çevrili kara parçası. Cezîre.

v. i. pret., 3d. pers. sing. It went beyond.