اَلْعُلْمَةُ [el-'ulmet] (غُرْفَةٌ [gurfet] vezninde) ve اَلْعَلَمُ [el-'alem] (fethateynle) ve اَلْعَلَمَةُ [el-'alemet] (fethateynle) Üst dudakta olan yarıklığa 'alâ-kavlin bir tarafında olan yarıklığa denir; yukâlu: بِهِ عُلْمَةٌ وَعَلَمٌ وَعَلَمَةٌ أَيْ شَقٌّ فِي شَفَتِهِ الْعُلْيَا أَوْ فِي أَحَدِ جَانِبَيْهَا Ve عَلَمٌ ['alem] (fethateynle) Bu ma’nâda masdar olur; yukâlu. عَلِمَ الرَّجُلُ عَلَمًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا كَانَ فِي شَفَتِهِ عُلْمَةٌ

s. (pl. عالمون obl. عالمین عوالم،) 1. A world, universe. 2. A class of beings. 3. A state or period of life. 4. Condition, circumstances of life. 5. The generality of mankind, the public. 6. T. Art, cleverness; sense.

iz. ar. cm: âlemîn, avâlim. 1. Kâinât, mahlûkât, kâffe-i ecrâm-ı semâviyye ve mâfîhâ, cihan: Cenâb-ı Hakk âlemi yaratmıştır; bütün âlemin hâlik ve sâhibidir. 2. Bir şems ile ona tâbi‘ olan, yani onun etrâfına devr eden seyyarâtın teşkil ettikleri dâire; âlem-i şems; Rabbü’l-âlemîn. 3. Dünya, kürre-i arz: devr-i âlem; âlemin her tarafı dolaşıldı. 4. İnsanlar, halk: âlem bilir, âlem işitti. 5. Cemiyyet, cemâat ayrıca bir hal ve sûret ibrâz eden ictimâ‘ veya keyfiyyet: bir eğlence âlemi yaptık; çocukluk âlemi, mektep âlemi başka bir haldir; عالم معنا âlem-i mana = rü’yâ hali; غالم آب âlem-i âb = işret cemiyyeti; kendi âlemindedir = kendi halinde; عالم ارواح âlem-i ervâh, عالم ملكوت âlem-i melekût, عالم لاهوت âlem-i lâhût, عالم غیب âlem-i gayb = âlem-i rûhânî.

sıf. ar. s: âlime. cm. ulemâ. [ilm’den if.] Bilen, bilgili, bilgiç: âlim zât; âlim-i her fen. ≡ cm. 1. İlim ile iştigâl edenler, ulum-ı mütenevviaya âşinâ olanlar, ulemâ-i fıkıh, ulemâ-i hey’et. 2. Tarîk-ı tedrîs ve kazâya mensûb olup, ziyy ve kıyâfet-i mahsûsada bulunanlar, tarîk-ı ilmî mensûbîni: ulemâdan bir zât.

sıf. fâ. [ar. عالم âlem = cihân.— fa. آراستن ârâsten = donatmak] âlemi tezyîn eden, âlemin zîneti olan.

Dünya, evren, cihan, kainat. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; krallık, kozmos, alan, ülke, alem.

(a. s. ilm’den. c. : ulemâ’) : çok okumuş, bilgin. âlim-ül-gayb ve-ş-şahâde : görüleni görülmeyeni bilen, Allah

(a. i. c. ; âlemîn, âlemûn, avâlim) : 1) dünyâ, cihan, (bkz. : dehr).

Alim, bilgili, uzman, bilim adamı, öğrenim görmüş, bilgin. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; (صفة) bilen, bilgisi olan, danişment, bilgiç, haberdar, anlayan, aşina, alışık, ilim adamı, (اسم) bilgin, bilirkişi, eksper, otorite, yetke, yetkili, üstad, tahsilli kimse, bilen, tahsilli, aydın, münevver, bilimadamı.

sıf. fa. [ar. عالم âlem, cihân.— fa. افروختن efrûhten = parlatmak] âlemi parlatan, bütün âleme nur saçan.