iz. ar. cm : adlâ‘ 1. Kaburga kemiği, (eyeğü) eyeği, pehlû. 2. Rt. Bir şekl-i hendesînin etrâfını kapayan hatların beheri: مثلث متساوى الاضلع müselles-i mütesâviyü’l-adlâ‘ = üç dıl‘ı müsâvî şekl-i müselles (eşkenar üçgen); سداسى الاضلع südâsiyü’l-adlâ‘ = altı yanlı şekil (altıgen).

اَلضَّلْعُ [ed-dal’] (dâd’ın fethi ve lâm’ın sükûnuyla) Bir nesne bir tarafa verepleyip eğilmek ma’nâsınadır, yukâlu: ضَلَعَ الشَّيْءُ ضَلْعًا مِنَ الْبَابِ الثَّالِثِ إِذَا مَالَ وَجَنَفَ Ve bir adama cevr ve sitem kılmak ma’nâsınadır; yukâlu: ضَلَعَ عَلَيْهِ إِذَا جَارَ Ve bir kimsenin eyegü kaburgasına vurmak ma’nâsınadır; yukâlu: ضَلَعَ فُلاَنًا إِذَا ضَرَبَهُ فِي ضِلَعِهِ Ve meyl ve muhabbet ve hevâ ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: ضَلْعُكَ مَعَهُ أَيْ مَيْلُكَ وَهَوَاكَ Ve minhu’l-meselu: “لاَ تَنْتَقِشِ الشَّوْكَةَ بِالشَّوْكَةِ فَإِنَّ ضَلْعَهَا مَعَهَا” Ya’nî “Dikeni dikenle çıkarmak sevdâsına düşme ki birbirine meyl ve muhabbeti derkârdır.” Meselâ Zeyd, ‘Amr ile muhâsame ederken Zeyd kendi hevâdârı olan Bekr’i hakem-gûne miyânelerine tavsît eylemek sadedinde oldukta îrâd olunur. Murâd hasmına mu’în olacak kimseden isti’ânet eyleme demektir. Kezâlik süfehâ’ ve harâm-zâdeleri o makûlenin def’ ve te’dîbine ta’yîn eylemekten men’ ma’rizinde darb olunur. Ba’zılar dediler ki işbu meyl ma’nâsına olan ضَلْعٌ [dal’] mâddesinde kıyâs olan bâb-ı râbi’den فَرِحَ vezninde olmaktır, lâkin tahfîfen lâm’ı iskân olundu, zîrâ ضَلِعَ فُلاَنٌ ضَلَعًا derler, فَرِحَ - فَرَحًا vezninde. Ve ضَلْعٌ [dal’] (مَنْعٌ [men’] vezninde) Bir nesne sonradan eğrilmek ma’nâsınadır; yukâlu: ضَلِعَ الشَّيْءُ إِذَا اعْوَجَّ Ve ta’âmla karın dopdolu olmak yâhûd kaburgalar aralığına dek su ile dolmak vechiyle içip kanmak ma’nâsınadır; yukâlu: ضَلِعَ الرَّجُلُ إِذَا امْتَلَأَ شِبَعًا أَوْ رِيًّا حَتَّى بَلَغَ الْمَاءُ أَضْلاَعَهُ

مع tutmak, (مع) b-den yana olmak.

Yaratılıştan eğri.

Güçlü olmak, sağlam olmak.

Sevgi. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; eğrilik, istek, muhabbet.

Kaburga kemiği, pirzola. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; eğe kemiği, eğe, kenar, ayrıt, külbastı, yan, rol, taraf, görev, parça, pay, hisse, el, üçgen vb.de kenar, bazı meyvelerdeki doğal çıkıntı, bazı yapraklarda kalın damar.

(a. i. c. : adla) : 1) geo. kenar 2) anat. Kaburga kemiği

Eğmek, bükmek. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; kırışmak, kıvırmak, buruşmak, dalgalı olmak, kaburga şeklinde kabartma ve oymalarla süslemek.

Yaratılıştan gelen eğrilik.