(f. i.) : 1) mür. çalgı. 2) silâh. 3) at takımı. 4) sıra, düzen. 5) kuvvet, kudret. 6) öğrenme. 7) ustalık. 8) hîle. 9) eş, benzer. 10) menfaat.

(f. s.) : “yapan, uyduran, düzen” mânâlarına gelerek *birleşik kelimeler yapar. Çâre-saz : çâre bulan. Hâtır-sâz : hatır, gönül yapı-cı. Nâ-sâz : münasebetsiz, uygunsuz.

i. fa. [esâsen sazdan yani kamıştan yapılan ney gibi çalgı aletlerine mahsus olup, badehü bi’t-taammüm ale’l-ıtlâk kullanılmaya başlanmıştır.] Her nevi çalgı: saz çalmak; ince saz = keman, kânûn ve def gibi alaturka çalgı takımı ki Frenk çalgısına nispeten ince ses çıkarır.

sıf. fa. [“sâhten” fiilinden ims. olup str. teşkiline girer.] Yapan, uyduran: چارەساز çâresâz = çâre yapan, çâresini bulan. ناساز nâ-sâz = uyamayan, gayr-i muvâfık, muhâlif: tâli‘-i nâ-sâzım.

s. 1. See صاز. 2. Name of a district in Asia Minor. 3. The Saxon inhabitants of Transylvania; a Transylvanian Saxon.

vulg. saz, 1. Means, appliances; equipage. 2. Goods, effects, substance. 3. Good works standing to one’s credit in heaven. 4. Learning, talent, ability. 5. Order, regularity. 6. A musical instrument; especially a stringed instrument. 7. Instrumental music, a band.

a. 1. (in compounds) That makes, does, arranges, prepares or adjusts. 2. Made, arranged, prepared, adjusted. 3. Tuned, in tune.