(a. i. c. : devâlîb) : 1) içine eşya ve şâire konulan raflı veya rafsız göz. 2) hîle, dek, dubârâ. 3) kuyudan su çıkarmıya yariyan ağaçtan veya demirden yapılmış çark. 4) s. devreden, dönen. 5) bedestenin içindeki küçük dükkânlar. [Farsçası “dûlâb” dır].

i. [ikinci imlâsıyla asıl Fârisî olup Arabîye dahi geçmekle “devâlîb” sûretinde cem‘i gelir.] 1. Kuyudan su çıkarıp bahçeleri sulamaya mahsus döner makine, sâkiye, nâ‘ûre: kuyu dolabı, bostan dolabı, sakız dolabı. 2. Her nevi döner çarh, çıkrık. 3. Duvarın içine oyulmuş veya ayrıca yapılmış raflı ve kanatlı, eşyâ vaz‘ına mahsus mahal: dolaba komak; dolapta saklamak; çamaşır, zahîre dolabı. 4. Selâmlık ile harem arasında eşyâ alıp vermeye mahsus döner dolap ki veren ile alan birbirini göremez. Dönme dolap: hizmetçiyi dolaba çağırıp yemeğini vermek: aşçı dolaptan hareme yemeği verdi. 5. Bedestân içindeki dükkânlar: bedestânda bir dolabı var. 6. mc. İdâre-i umûr, temşiye-i umûr: ticâret dolabını çevirmek; bu adam dolabının başındadır; dolabı bozuldu. 7. Hîle, hud‘a, desîse: kendi dolabını çevirmekten başka bir şey düşünmüyor; buna bir dolap düşünmeli; dolap kurmak = hiyel ve desâyis düşünmek. 8. Bir cins küçük meşe direği: çifte dolap, tek dolap. 9. Kurulmakla veya kolu çevrilmekle çalan çalgı kutusu.

For T. طولاب, q. v.