(a. i.) : şarap, (bkz. : bade, habûk, handerîs, rahîk, sahbâ).

iz. ar. [Arabîde müennes de olur] Şarap, bâde, mey.

اَلْهَمَّارُ [el-hemmâr] (شَدَّادٌ [şeddâd] vezninde) Ve اَلْهَامِرُ [el-hâmir] Yağmuru pek seyelân eden buluta denir; yukâlu: سَحَابٌ هَمَّارٌ وَهَامِرٌ أَيْ سَيَّالٌ Ve هَمَّارٌ [hemmâr] Pek ozan, yanşak, yâve-gû adama denir; yukâlu: رَجُلٌ هَمَّارٌ أَيِ الْكَثِيرُ الْكَلاَمِ مِهْذَارٌ Ve هَمَّارٌ [Hemmâr] Esâmîdendir: Nu’aym b. Hemmâr ashâbdandır.

اَلْخِمْرُ [el-himr] (hâ’nın kesriyle) Müzdahim olan 'askere ve cemâ’at-i vefîreye ıtlâk olunur. Ve derûnda muzmer olan hıkd ve kîneye ıtlâk olunur.

s. (n. u. خمرە, pl. خمور) Wine; any fermented and intoxicating juice.

اَلْخَمَرُ [el-hamer] (fethateynle) Şol nesnedir ki seni setr eyleye; yukâlu: تَوَارَى الصَّيْدُ فِي خَمَرَ الْوَادِي İbnu’s-Sikkît eyitti: خَمَرُ الْوَادِي [hameru’l-vâdî] şol nesnedir ki perde ola gerek sel biçiği olsun gerek kum yığını olsun gerek eşcâr olsun. İbnu’s-Sikkît eyitti: دَخَلَ فُلَانٌ فِي خِمَارِ النَّاسِ dedikleri bundan me’hûzdur, nitekim mürûr etti. Ve kaçan bir kimse yoldaşını hîle ile aldasa “هُوَ يَدِبُّ لَهُ الضَّرَّاءَ وَيَمْشِي لَهُ الْخَمَرَ” derler ya’nî “Mazarratı âheste edip setrin sür’atle eder.” Ve خِمْرٌ [himr] Müzâhame ma’nâsına dahi derler, خُمَارٌ [humâr] gibi, nitekim mürûr etti. Ve gizlenmeğe de derler; tekûlu: قَدْ خَمِرَ عَنِّي فُلَانٌ مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا تَوَارَى عَنْكَ

اَلْخَمِرُ [el-hamir] (hâ’nın fethi ve mîm’in kesriyle) خُمَارٌ [humâr]dan ayılan kimse. Ba’zılar eyitti: خَمِرٌ [hamir] o kimsedir ki maraz onu serâsime etmiş ola. Ve خَمِرٌ [hamir] Şol yere derler ki onun perdesi ve kuytulanacak yeri çok ola, perdeli yâhûd kayalı dağlar gibi meselâ.

اَلْخَمْرَةُ [el-hamret] (hâ’nın fethi ve mîm’in sükûnuyla) Ve اَلْخَمْرُ [el-hamr] (kezâlik) ve اَلْخُمُورُ [el-humûr] (zammeteynle) تَمْرَةٌ [temret] ve تَمْرٌ [temr] ve تُمُورٌ [tumûr] gibidir ya’nî evveli vâhid için ve ikincisi ism-i cins için ve üçüncüsü cem’ için olmakta; yukâlu: خَمْرَةٌ صِرْفٌ İbnu’l-A’râbî eyitti: hamra خَمْرٌ [hamr] dediler, zîrâ خَمْرٌ [hamr]ı terk olunmakla râyihası mütehammir olmuştur, ya’nî mütegayyir olmuştur ki تَخْمِيرٌ [tahmîr] tagyîre derler. Ba’zılar eyitti: hamra خَمْرٌ [hamr] dedikleri 'akla ihtilât ve ihtilâl verdiği içindir. Ve خَمْرٌ [hamr]la gâh olur şerr ma’nâsını dilerler; yukâlu: مَا عِنْدَهُ خَلٌّ وَلَا خَمْرٌ أَيْ خَيْرٌ وَلَا شَرٌّ Ve خَمْرَةٌ [hamret] Râyihaya dahi derler; yukâlu: وَجَدْتُ خَمْرَةَ الطِّيبِ أَيْ رِيحَهُ Ve خَمْرٌ [hamr] Hamura mâya katmağa dahi derler; yukâlu: خَمَرْتُ الْعَجِينَ أَخْمُرُهُ مِنَ الْبَابِ الْأَوَّلِ وَأَخْمِرُهُ مِنَ الْبَابِ الثَّانِي أَيْ جَعَلْتُ فِيهِ الْخَمِيرَ Ve خَمْرٌ [hamr] Gizli olmağa dahi derler; yukâlu: خَمَرَ عَنِّي الْخَبَرُ أَيْ خَفِيَ Ve utanmağa dahi derler; istihyâ ma’nâsına. Ebû 'Amr rivâyeti üzere; yukâlu: خَمَرْتُ الرَّجُلَ أَخْمُرُهُ إِذَا اسْتَحْيَيْتَ مِنْهُ Ve gizlemeğe dahi derler; yukâlu: خَمَرَ فُلَانٌ شَهَادَتَهُ أَيْ كَتَمَهَا

اَلْخَمَرُ [el-hamer] (fethateynle) Şol nesnedir ki seni setr eyleye; yukâlu: تَوَارَى الصَّيْدُ فِي خَمَرَ الْوَادِي İbnu’s-Sikkît eyitti: خَمَرُ الْوَادِي [hameru’l-vâdî] şol nesnedir ki perde ola gerek sel biçiği olsun gerek kum yığını olsun gerek eşcâr olsun. İbnu’s-Sikkît eyitti: دَخَلَ فُلَانٌ فِي خِمَارِ النَّاسِ dedikleri bundan me’hûzdur, nitekim mürûr etti. Ve kaçan bir kimse yoldaşını hîle ile aldasa “هُوَ يَدِبُّ لَهُ الضَّرَّاءَ وَيَمْشِي لَهُ الْخَمَرَ” derler ya’nî “Mazarratı âheste edip setrin sür’atle eder.” Ve خِمْرٌ [himr] Müzâhame ma’nâsına dahi derler, خُمَارٌ [humâr] gibi, nitekim mürûr etti. Ve gizlenmeğe de derler; tekûlu: قَدْ خَمِرَ عَنِّي فُلَانٌ مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا تَوَارَى عَنْكَ