اَلْخِمْرُ [el-himr] (hâ’nın kesriyle) Müzdahim olan 'askere ve cemâ’at-i vefîreye ıtlâk olunur. Ve derûnda muzmer olan hıkd ve kîneye ıtlâk olunur.

s. (n. u. خمرە, pl. خمور) Wine; any fermented and intoxicating juice.

Sarhoş.

Ve ona خَمْرٌ [hamr] tesmiyesi 'aklı خَمْرٌ [hamr] ya’nî setr eylediği için yâhûd خَمِيرٌ [hamîr] gibi mâyalanıp şarâb derecesine bâlig olunca kadar terk olunduğu için yâhûd 'aklı şûrîde ve muhtelit eylediği için. Şârih der ki yâhûd istihyâ ma’nâsına olan خَمْرٌ [hamr]dandır, şâribi nâstan hayâ eylediği için ola yâhûd galeyân ma’nâsına olan إِخْتِمَارٌ [ihtimâr]dan ola yâhûd tagayyür-i râyiha ma’nâsına olan إِخْتِمَارٌ [ihtimâr]dan ola yâhûd hafâ ma’nâsına olan خَمْرٌ [hamr]dan ola, zîrâ bâde-nûş olan yârana ahvâl ve eşyâ muhtefî olup kendi 'âleminde olur yâhûd mâye-i hamîr ismi olan خَمْرٌ [hamr]dan ola, zîrâ şarâb ümm-i habâ’is ve mâye-i fesâddır yâhûd mülâzeme ma’nâsına olan مُخَامَرَةٌ [muhâmeret]ten ola, zîrâ ‘işrete şürû’ eden bir müddet nefsini alamayıp ona idmân ve müdâvemet eder, belki ba’zılar aslâ ferâgat edemez olur. İntehâ. Ve خَمْرٌ [hamr] Üzüme ıtlâk olunur ki mecâz-ı evveli olur, ke-mâ fi’t-Tenzîl: ﴿إِنِّي أَرَانِي أَعْصِرُ خَمْرًا﴾ أَيْ عِنَبًا Ve خَمْرٌ [hamr] Masdar olur, setr eylemek ma’nâsına ki ma’nâ-yı mevzû’udur; yukâlu: خَمَرَ الشَّيْءَ خَمْرًا مِنَ الْبَابِ الثَّانِي وَالْأَوَّلِ إِذَا سَتَرَهُ Ve bir husûsu tınmayıp ketm eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: خَمَرَ الشَّهَادَةَ إِذَا كَتَمَهَا Ve bir adama bâde içirmek ma’nâsınadır; yukâlu: خَمَرَ فُلاَنًا إِذَا سَقَاهُ الْخَمْرَ Ve utanmak ma’nâsınadır ki utandığı adamdan kendi nefsini setr eylemeyi müstelzimdir; yukâlu: خَمَرَ مِنْهُ إِذَا اسْتَحْيَا مِنْه Ve hamuru ve balçık makûlesini mâyelendirmek ma’nâsınadır; yukâlu: خَمَرَ الْعَجِينَ وَالطِّينَ وَنَحْوَهُ إِذَا تَرَكَهُ حَتَّى يَجُودَ Ve gâh olur ki hamr ile şerr ve şûr irâde olunur, niteki خَلٌّ [hall] ile hayır ve menfa’at kasd olunur ve minhu yukâlu: مَا هُوَ بِخَلٍّ وَلاَ خَمْرٍّ أَيْ لاَ خَيْرَ عِنْدَهُ وَلاَ شَرَّ

iz. ar. [Arabîde müennes de olur] Şarap, bâde, mey.

Örtmek, saklamak, gizlemek, gücenmek, darılmak, mayalandırmak.

ل gücenmek, darılmak, örtmek, mayalandırmak, mayalamak.

(a. i.) : şarap, (bkz. : bade, habûk, handerîs, rahîk, sahbâ).

ل gücenmek, darılmak, örtmek, mayalandırmak.

اَلْهَمَّارُ [el-hemmâr] (شَدَّادٌ [şeddâd] vezninde) Ve اَلْهَامِرُ [el-hâmir] Yağmuru pek seyelân eden buluta denir; yukâlu: سَحَابٌ هَمَّارٌ وَهَامِرٌ أَيْ سَيَّالٌ Ve هَمَّارٌ [hemmâr] Pek ozan, yanşak, yâve-gû adama denir; yukâlu: رَجُلٌ هَمَّارٌ أَيِ الْكَثِيرُ الْكَلاَمِ مِهْذَارٌ Ve هَمَّارٌ [Hemmâr] Esâmîdendir: Nu’aym b. Hemmâr ashâbdandır.