اَلْخَرْجُ [el-harc] (hâ’nın fethi ve râ’nın sükûnuyla) ve اَلْخَرَاجُ [el-harâc] (سَحَابٌ [sehâb] vezninde ve hâ’ların zammıyla câ’izdir) إِتَاوَةٌ [itâvet] ma’nâsınadır ki emvâl-i nâstan cibâyet olunan meblagdır. خَرَاجٌ [harâc] kelimesinin cem’i أَخْرَاجٌ [ahrâc] gelir, ve أَخَارِيجُ [ehârîc] ve أَخْرِجَةٌ [ahricet gelir, أَزْمَانٌ [ezmân] ve أَزْمِنَةٌ [ezminet] gibi; zâhiren أَخَارِيجُ [ahârîc] cem’ü’l-cem’dir.

اَلْخَرْجُ [el-harc] (سَرْجٌ [serc] vezninde) خَرَاجٌ [harâc] ma’nâsınadır ki zikr olundu. Ve خَرْجٌ [harc] Henüz zuhûr ve neş’et eylediği hînde sehâba ıtlâk olunur. Ve keseden çıkan masrafa ıtlâk olunur ki دَخْلٌ [dahl] ve إِيرَادٌ [îrâd] mukâbilidir. Lisânımızda dahı harc ıtlâk olunur; yukâlu: لَهُ خَرْجٌ كَثِيرٌ أَيْ خِلاَفُ الدَّخْلِ Ve خَرْجٌ [harc] Yemâme’de bir mevzi’ adıdır.

Damıtmak. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; işe, mesleğe) alıştırmak, çıkarmak, dışarı atmak, kovmak, hariç tutmak, eğitmek, yetiştirmek, çıkarsamak, açıklamak, diploma almak, şerh etmek, mezun olmak, dahil etmemek, dışarı çıkarmak, öğretip eğitmek, mantıki sonuç çıkarmak, çekip çıkarmak, açıklamak/şerh etmek, yer için vergi koymak, tefsir etmek.

iz. ar. Meşinden büyük heybe.

Heybe, sırt çantası. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; torba, kese.

Masraf, toprak vergisi, süsleme, dantel. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; harcama, gider, kenar süsü, yıllık masraf, tayın, karne ile verilen miktar, püskül, yıllık gider, ihtiyaca uygun olan şey, yıllık harcama, yerde biten herşey, nafaka.

(a. i.) : meşinden yapılmış büyük heybe.

(a. i.) : 1) vergi 2) sarf, gider, bir iş için kullanılan madde.

من çıkmak, من kaynaklanmak. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; من [araçtan] inmek, عن le) ilişkisini kesmek, عن le) anlaşamamak, عن bir anlaşmadan, عن istisnası olmak, على,عن ayrılmak, عن konunun), على,عن sapmak, çıkıntı oluşturmak, على,عن karşı gelmek, على,عن itiraz etmek, على,عن itirazda bulunmak, doşmak, على,عن uyuşmamak, على,عن başka fikirde olmak, على,عن geçmek, على,عن aşmak, prensipten) sapmak, على,عن tecavüz etmek, على,عن haddini aşmak, dışına çıkmak, dışarı çıkmak, sokağa çıkmak, sönmek, su yüzüne çıkmak, belirmek, aniden zuhur etmek, inmek, doğmak.

iz. ar. 1. Sarf, bozma: verdiğiniz akçeyi tekmîl harc ettim; o akçenin tekmîli harç oldu mu? harcandı mı? 2. [masdariyyet manasından ârî olarak] Sarf olunacak akçe, masraf, harçlık: çok harç gidiyor. 3. Bir muâmele-i resmiye için verilen rüsum: mahkeme harcı, intikâl harcı, i‘lâm harcı. 4. tr. Bir şeyin i‘mâline yarayan maddeler, kereste: ustaların harcı kalmadığından boş duruyorlar; yemek harcı. 5. Duvar örmeye ve sıva vesâireye yarayan kireç ile kum veya horasan yâhut çamurla saman vesâire mahlûtu: duvar harcı, sıva harcı; harç yapmak. 6. Esvâba süs için envâ‘-ı eşkâlde dikilen gaytan vesâire: kadın libâslarına harç komak bu sene moda oldu; Avrupa’dan hâzır harc gelir.