s. (pl. اخراج, اخرجە pl. pl. اخارج) A tax, a tribute.

interj. Going! Who bids! (Cried at auctions.).

iz. ar. [خروج hurûc’dan] 1. Vergi, cizye. 2. Vaktiyle tebea-i gayr-i Müslimenin bedel-i askerî makâmında verdikleri şahsî vergi.

اَلْخُرَاجُ [el-hurâc] (غُرَابٌ [gurâb] vezninde) Mutlakan bedende çıkan kurhalara ve çıbanlara denir, ya’nî verem-i hârrın mâddesi mütehallel olmayıp irin bağlasa ona خُرَاجٌ [hurâc] ıtlâk olunur. Ve ba’zı ta’lîkâtta mü’ellifin burada اَلْخُرَاجُ اَلْقُرُوحُ ‘ibâretine müfredi cem’ ile tefsîr eylemekle Sihâh’ın bu makâmda ‘ibâresi ondan evlâdır diye harf-endâzlık eylemiştir. Misbâh’ta musarrah olduğu üzere خُرَاجٌ [hurâc] cem’ ve müfredi خُرَاجَةٌ [hurâcet] olmakla cem’i cem’ ile tefsîr olmuş olur.

اَلْخَرْجُ [el-harc] (hâ’nın fethi ve râ’nın sükûnuyla) ve اَلْخَرَاجُ [el-harâc] (سَحَابٌ [sehâb] vezninde ve hâ’ların zammıyla câ’izdir) إِتَاوَةٌ [itâvet] ma’nâsınadır ki emvâl-i nâstan cibâyet olunan meblagdır. خَرَاجٌ [harâc] kelimesinin cem’i أَخْرَاجٌ [ahrâc] gelir, ve أَخَارِيجُ [ehârîc] ve أَخْرِجَةٌ [ahricet gelir, أَزْمَانٌ [ezmân] ve أَزْمِنَةٌ [ezminet] gibi; zâhiren أَخَارِيجُ [ahârîc] cem’ü’l-cem’dir.

iz. ar. [خروج hurûc’dan] tıb. Bedenin muhtelif yerlerinde çıkan çıban.

(a. i.) : hek. çıban.

(a. i.) : 1) vaktiyle Müslüman olmıyan teb’adan alınan vergi, 2) haraç mezat satılığa çıkarma.

iz. ar. [خروج hurûc’dan] 1. Vergi, cizye. 2. Vaktiyle tebea-i gayr-i Müslimenin bedel-i askerî makâmında verdikleri şahsî vergi.

خَرَاجِ [harâci] (قَطَامِ [katâmi] vezninde) Cureybe b. el-Eşyem nâm kimsenin feres-i mü’ennesi ismidir.