[ ع. ] (اِ.)
۱- کیفیت چیزی.
۲- زمان حاضر.
۳- وضعیت جسمی یا روحی انسان.
۴- در عرفان، وضعیتی که موجب صفای قلب سالک شود. ؛~ ِ کسی را جا آوردن کنایه از: کسی را تنبیه کردن. ؛به هم خوردن ~ ِ کسی الف - تغییر حال دادن. ب - غش کردن. ج - استفراغ کردن.

[ ع. ] (اِفا.) حلول کننده، فرود آینده.

iz. ar. cm. ahvâl. 1. Oluş, bulunuş, sûret, hey’et, keyfiyet: ne hâldesiniz? kendisini fenâ bir hâlde gördüm; onun hâlini gözünüzün önüne getirin; o binânın o vakitki hâliyle şimdiki hâli arasında çok fark vardır. 2. Şimdiki zaman, vakt-i hâzır, mâzî ile istikbâl arası: istikbâli hâle fedâ etmemeli. 3. Mecâl, kuvvet, tâkat: hâlim kalmadı, bîçârenin ayakta duracak hâli yoktur. 4. Müşkilât, sıkıntı, gâile: bu işi görünceye kadar başıma hâl geldi. 5. Sûfiyyûnun muvakkaten mazhar oldukları cezbe: vecd ve hâl sâhibi. 6. Dert, keder, elem: herkesin hâlini bir Allah bilir. 7. d. (Sarf-ı Türkîde) ahvâl-i ismin beheri: mücerred, mef‘ûlü- bih hâli. 8. (kezâ sarf-ı Türkîde) zamân-ı hâzırda cereyân etmekte olan hadese delâlet eden fiil sîgası: geliyor, gidiyor gibi. 9. (nahv-i Arabî’de) ederek manasını beyân eden sıfat ki mensûb okunur: جائنى زيد راجلا = câenî zeydun râcilen (=Zeyd bana yürüyerek geldi) gibi.

اَلْحَالُ [el-hâl] ('alâ-vezni اَلْبَال [el-bâl]) Hâletin kezâlik cem’i. Ve حَالٌ [hâl] Karabalçığa dahi derler. Ve fi’l-hadîsi enne Cibrîle kâle: “أَخَذْتُ مِنْ حَالِ الْبَحْرِ فَحَشَوْتُ فَمَهُ” Ya’nî “Fir’avnın ağzını deryânın karabalçığıyla doldurdum.” Ve حَالٌ [hâl] Şol 'Arabacığa dahi derler ki oğlancıklar yürümeğe başladıkta onun üzerine koyup yürütürler. Ve حَالٌ [hâl] Şol sevbe de derler ki insân onu arkası üzere götürür. Ve حَالٌ [hâl] Atın arkasının orta yerine ya’nî teğeltiliğine dahi derler.

s. (pl. احوال,احولە ) 1. A transient state, a condition, a predicament, a situation; a case, a state of affairs; hence, a fact. 2. A mode, a manner, a method. 3. The present, the present time; also, the actual moment at any given epoch. Hence, 4. (adv.) Now; then. 5. (gram.) The present tense of a verb. 6. (Ar. gram.) An indefinite noun in the accusative, used adverbially to denote a state or condition of the subject or object of the proposition. 7. A quality, property, accident, attribute. 8. (law) A proved or admitted past state or condition, asserted to exist, and not proved to have ceased. 9. (rhet.) The cireumstanoes under which a speaker or writer addresses others, and which influence his style or method. 10. (mysties) A mental state; as joy, grief, etc.; especially, trance; ecstasy; also, ecstatic convulsions; hence, ecstatic love towards God; whence, ardent sexual love, passion.

iz. ar. cm. ahvâl. 1. Oluş, bulunuş, sûret, hey’et, keyfiyet: ne hâldesiniz? kendisini fenâ bir hâlde gördüm; onun hâlini gözünüzün önüne getirin; o binânın o vakitki hâliyle şimdiki hâli arasında çok fark vardır. 2. Şimdiki zaman, vakt-i hâzır, mâzî ile istikbâl arası: istikbâli hâle fedâ etmemeli. 3. Mecâl, kuvvet, tâkat: hâlim kalmadı, bîçârenin ayakta duracak hâli yoktur. 4. Müşkilât, sıkıntı, gâile: bu işi görünceye kadar başıma hâl geldi. 5. Sûfiyyûnun muvakkaten mazhar oldukları cezbe: vecd ve hâl sâhibi. 6. Dert, keder, elem: herkesin hâlini bir Allah bilir. 7. d. (Sarf-ı Türkîde) ahvâl-i ismin beheri: mücerred, mef‘ûlü- bih hâli. 8. (kezâ sarf-ı Türkîde) zamân-ı hâzırda cereyân etmekte olan hadese delâlet eden fiil sîgası: geliyor, gidiyor gibi. 9. (nahv-i Arabî’de) ederek manasını beyân eden sıfat ki mensûb okunur: جائنى زيد راجلا = câenî zeydun râcilen (=Zeyd bana yürüyerek geldi) gibi.

الى dönüşmek, değişmek, عَنْ dönmek, vakit geçmek, önlemek, önünü almak, engellemek, durdurmak, menetmek.

(a. i. c. : ahvâl) : annenin erkek kardeşi, dayı.

Parçalayan, eriten, çözen.

a. (fem. حالە) 1. That undoes; unties. 2. That melts or dissolves a substance. 3. That decomposes a compound substance. 4. Who analyzes chemically. 5. Who solves. 6. Who looses and sets free. 7. Who expiates a broken oath; also, that renders an oath no longer binding. 8. Who alights, halts, sojourns, or settles in a place. 9. (philos.) That which; united with the substance or essence, constitutes a material thing, i. e., the form and the attribute of a material thing. 10. Any thing or state that visits, occufies, pervades a person or thing. 11. (A beast for sacrifice) that arrives at an appointed or appropriate place of sacrifice. 12. (Punishment) which visits one; or which becomes merited. 13. Which becomes obligatory and incumbent. 14. Which is or becomes lawful. 15. Whose remarriage to a divorced wife has become lawful to him by her marriage to and divorce from another husband; also, whose wife is lawful to him. 16. (A pilgrim at Mekka) who quits his state of preclusion canonically, and returns to the ordinary conditions of life.